14 augustus 2012

Merkwaardige huisnummers

De huisnummering van Keulen (uit 1796) en Maastricht (uit 1806) was doorlopend, wat wil zeggen dat elk huis een eigen uniek nummer had gekregen. Handig op het moment van uitgifte, maar erg ingewikkeld als er panden gesloopt of bijgebouwd werden. De nummeringen in beide steden is inmiddels vervangen door de 'gebruikelijke' variant bestaande uit straatnaam gevolgd door nummer. In een stad kun je dus diverse keren hetzelfde nummer aantreffen, maar het verschil tussen 'Markt 33' en 'Bunderweg 33' is overduidelijk.

Toch bestaan er nog nummeringssystemen die veel ouder zijn dan de bovengenoemnde twee. Het merkwaardigste wordt gebruikt in Mannheim, waar de binnenstad is verdeeld in vierkanten, in het Duits Quadrate geheten. Elk Quadrat heeft een aanduiding met een letter en een cijfer. De kenner kan uit die combinatie meteen de juiste positie aflezen, net zoals een vak op een schaakbord.
Midden door Mannheim loopt een brede straat (die dan ook zeer toepasselijk Breite Strasze heet) en dat is de oorsprong van de nummering. D4 wil zeggen: vierde rij Quadrate van onder af en vierde Quadrat van de Breite Strasze af. De plattegrond van de stad maakt duidelijk hoe het zit:


Maar dan nu de nummering. De huizen worden opeenvolgend genummerd (1, 2, 3 etc) om het vierkante huizenblok heen. Om het helemaal mooi te maken loopt de nummering aan de ene kant van de stad tegen de klok in en aan de andere kant juist met de klok mee.
Dit systeem is meer dan 400 jaar oud en het werd ooit beschouwd als het summum van logica. Met enig nadenken kan ik me best in die stelling vinden, maar als je als toerist in de binnenstad rondloopt dan verdwaal je gegarandeerd.

Geen opmerkingen: