07 december 2006

Namen die door elkaar staan

Er is sprake van een anagram, wanneer de letters van een woord of een naam door elkaar worden gehusseld. Sommige genealogieprogramma's of zoekmechanismen geven bijvoorbeeld de ingetoetste naam in omgekeerde volgorde weer. Onzinnig zult u zeggen, want wat moeten we nou met een naam als Rezjiek? Toegegeven, weinig, want het is niet meer dan het omgekeerde van mijn achternaam Keijzer. Anders wordt het, wanneer ons onderzoek ons richt op adellijke familie en mogelijke bastaardtakken daarvan. Neem bijvoorbeeld de naam Snitsevorg, die als je hem omdraait, uitkomt op Grovestins. Inderdaad is hier sprake van een naamsvervorming om aan te geven dat een bepaalde familietak weliswaar uit adellijke lendenen is ontsproten, maar dat daar verder helemaal geen rechten aan ontleend kunnen worden.
In de oorlog werden anagrammen wel gebruikt om de laakbaarheid van bepaalde namen aan te tonen. Zo bedachten de Engelsen op een gegeven moment dat A Hitler een anagram was van The Liar (de leugenaar), wat propagandatechnisch werd uitgebuit. Er zijn meer mogelijkheden om namen door elkaar te husselen. Zo kun je van Bob Coret heel eenvoudig Cor Tobbe maken, om maar iets te noemen. Toch zijn er namen waar het omdraaien van de lettervolgorde helemaal geen effect heeft. In zo'n geval spreken we van een palindroom. De achternaam Kok bijvoorbeeld, die kun je omdraaien zo vaak je wilt, er blijft hetzelfde staan. Probeer het maar eens bij Reinier, ook dan blijft het precies hetzelfde.
Het mooiste staaltje stond een jaar of tien terug in de krant, een geboorteadvertentie van Yoornaw, zoon van de heer en mevrouw Wanrooy... Ik ben er nooit achter gekomen of die advertentie nou echt was of een grap.

8 opmerkingen:

Gijs Hesselink zei

Richard,
Een ander bekend voorbeeld is de naam Rhemrev.

Anoniem zei

Richard en Gijs

Omgekeerde spelling. Zal wel een benaming voor bestaan (retrogram?)

Was dat destijds niet gebruikelijk in Nederlands Indie voor de bij inlandse vrouwen verwekte kinderen die niet werden erkend door hun (allochtone) vader. Rellum (Muller) is nog zo'n voorbeeld

Bob Coret - Cor Tobbe is wel een vondst. Volgens de geschiedenis van de usetnet nieuwsgroep soc.genealogy.benelux zijn beide heren deelnemers en bestaat er zelfs onderling berichtenverkeer. Interessant om dat in dit verband nog eens na te lezen

Anoniem zei

Ik weet ook dat er een gewoonte bestond om in slavernij geboren kinderen de omgekeerde achternaam van de eigenaar te geven. Ik heb eens les gehad van imand met de achternaam tdlohreg. Die vertelde dat.

Johan

www.dingemanse.be

Bob Coret zei

Zie ook de 3e paragraaf in het artikel Reclamevrij op Blog Coret.

Mea culpa

Anoniem zei

snitzevorg <-> grovestins : nakomelingen uit een niet-adelijke vrouw ; gevolg is : uit de adel ontheven en naam omdraaien. ik ben er een van..

Anoniem zei

Richard en Johan!
Ik was een keer op vakantie,
daar was een meisje,
en zij heette ook tdlohreg,
Dat was van haar (over)grootvader,
Die heette Gerholdt. En toen vertelde zij ook dat haar (over)grootvader surinaams was.

Nienke

Anoniem zei

tdlohreg met haar achternaam dan

Anoniem zei

Een klasgenoot van mij heet: Gnirrep. Hij legde mij uit dat een van zijn voorvaderen ruzie kreeg met de familie en toen maar zijn naam had omgedraaid.
Perring->Gnirrep