Een eeuw lang foute informatie

Zo'n 100 jaar geleden verscheen een reeks boeken van de hand van kunstkenner Abraham Bredius. Hij beschreef daarin de schilders die in de Lage Landen actief waren. Een doorwrocht werk met veel voetnoten en verwijzingen. Hij besteedde in "Künstler-Inventare : Urkunden zur Geschichte der holländischen Kunst des XVIten, XVIIten und XVIIIten Jahrhunderts" ook aandacht aan mijn voorvader Jan Spanjaert.

Volgens Bredius was Spanjaert getrouwd met Anna van der Horst, en daarbij werden enkele notariële akten opgevoerd als bewijsmiddel.

Die bewering strookt niet met mijn eigen stamboom, dus werd het tijd om de zaak eens wat nader uit te pluizen. Het betreffende document laten digitaliseren door het Stadsarchief in Amsterdam en er een transcriptie van gemaakt. Daaruit bleek al gauw dat het niet om onze Jan Spanjaert ging.

Weer een beroep doen op het Stadsarchief en de ondertrouwakte van Anna van der Horst en Jan Spanjaert bekeken. Wat bleek? Het ging om Jan Gerritszn Spanjaert, geboortig van Swol (Zwolle). Dus niet om mijn voorvader Jan Jansz Spanjaert. Zo, dat hebben we dan ook weer even rechtgetrokken.

Wat gebeurde er op 23 oktober 1944?

23 oktober 1944

De inwoners van Hilversum werden die dag ruw gewekt. Heel vroeg in de ochtend ging het luchtalarm af, om na enige tijd plotseling weer op te houden. De doodse stilte daarna werd onderbroken door schreeuwende Duitse soldaten, die alle mannen tussen de 17 en 50 jaar uit hun huis sleurden en met geweld richting het sportpark dirigeerden. Daar moesten ze zich registreren en volgde een tocht naar Amersfoort. Eenmaal in Amersfoort werden ze ondergebracht in het Polizeiliches Durchganglager (PDL), een concentratiekamp. Uit de boekhouding van dat kamp weten we dat er die dag vier groepen binnenkwamen vanuit de 'Aktion Hilversum', zoals de razzia eufemistisch werd genoemd.

Zie ook mijn website, waar een langer verhaal over deze dag en de volgende maanden te vinden is.

Wat gebeurde er op zondag 22 oktober 1944?

22 oktober 1944

Een kalme zondag, zeker als je het vergelijkt met de daaropvolgende maandag. Dat was de dag dat aanzienlijk meer dan 3000 mannen uit Hilversum uit hun huis werden gejaagd om graafwerk te gaan doen voor de bezetter...

De ondergrondse pers kwam met wijze raad binnen.

Wat gebeurde er op 21 oktober 1944?

21 oktober 1944

Het was een zaterdag en het was bovendien tamelijk warm voor de tijd van het jaar. Uit gegevens van het KNMI blijkt, dat de gemiddelde temperatuur in De Bilt 15,1 graden was. Het regende die dag ook een beetje, maar dat mocht eigenlijk geen naam hebben. Deze zaterdag was een rustige afsluiting van de week, waarbij de ondergrondse pers zich bezighield met bespiegelingen:

Wat gebeurde er op 19 oktober 1944?

19 oktober 1944

De regering Londen moest haast lijdzaam toezien wat er in Nederland gebeurde. Via de ondergrondse pers werd wel geprobeerd om de inwoners goede raad te geven, maar het is de vraag of die raad wel werd geaccepteerd.

Wat gebeurde er op 18 oktober 1944?

18 oktober 1944

Van allerlei kanten werd gewaarschuwd voor plannen van de Duitsers. Er zouden - zo dacht men - nog meer razzia's volgen. Mannen in de bedreigde leeftijd werd geadviseerd om niet in te gaan op de bevelen en zich waar mogelijk te verstoppen.

Wat gebeurde er op 17 oktober 1944?

17 oktober 1944

Dagblad De Gooi- en Eemlander, dat keurig aan het handje van de bezetter liep, bracht het jankverhaal dat een van de grootste soldaten van Duitsland was overleden. Het ging om Rommel, die door Hitler was gedwongen om zelfmoord te plegen. Maar dat wist bijna niemand. Het publiek kreeg slechts een tranentrekker voor ogen. Na de mislukte aanslag (20 juli) op Hitler werd hij na onderzoek door de Gestapo van medeplichtigheid verdacht, omdat zijn naam door de samenzweerders was genoemd.